Topstories

(advertentie)

In de serie over landen en hun legaliseringsbeleid van cannabis is het de beurt aan de Tsjechische Republiek. Cannabis is er al jaren gedecriminaliseerd en de houding van wetshandhavers is vrij laks in vergelijking met buurlanden als Polen.

Wat is de geschiedenis van het beleid?

De cannabiswetten van het na-communistische Tsjechië zijn altijd vaag geweest. Tot december 1998 was bezit ‘met de bedoeling om door te verkopen’ strafbaar terwijl bezit voor persoonlijk gebruik in principe legaal was. In januari 1999 werd deze wet veranderd. Bezit van grotere hoeveelheden was nog steeds illegaal terwijl bezit van kleine hoeveelheden een overtreding werd (art. 187a van het wetboek voor strafrecht). Deze grote hoeveelheden moesten vijf tot tien keer (afhankelijk van de drug) zo veel zijn als de gemiddelde dosis van één persoon. Er werd echter nergens specifiek bepaald wat een hoeveelheid voor privégebruik was.

Op 14 december 2009 nam de regering wet no. 467/2009 aan. Met deze wet werden hoeveelheden voor eigen gebruik gespecificeerd. Op 1 januari 2010 werd bezit van vijftien gram wiet en vijf gram hasj uit het Tsjechische strafwetboek gehaald. Teelt van maximaal vijf planten was niet langer strafbaar. Ook bezit van kleine hoeveelheden harddrugs werden gedecriminaliseerd. Het ging hier om anderhalve gram heroïne en één gram cocaïne. In 2013 werd medische cannabis gelegaliseerd. Dit is echter maar in beperkte mate beschikbaar.

In 2014 is vanwege politieke druk van tegenstanders uit zowel Tsjechië zelf als Duitsland en Polen de wet iets aangepast. De gedecriminaliseerde hoeveelheid werd bijgesteld naar tien gram wiet in plaats van vijftien.

Wat zegt de officiële wet?

Drugsgebruik zelf is geen misdaad in Tsjechië. We moeten onderscheid maken tussen celstraf en boetes. Die laatste kan je namelijk nog wel krijgen in theorie: voor bezit van hierboven genoemde hoeveelheden staat een geldboete van 15.000 kronen (600 euro). Voor bezit van de ‘andere dan kleine hoeveelheid’ (grotere aantallen) staan celstraffen van één of twee jaar. Als het om een echt groot getal gaat, kan dit zelfs oplopen tot acht jaar.

Op smokkel staat tien tot achttien jaar cel. In het geval van misdaden die niet om drugs gingen maar wel drugs in het spel waren, kan een rechter in plaats van een gevangenisstraf een taakstraf of verplichte behandeling opleggen aan de verdachte.

Net zoals Spanje heeft Tsjechië sinds 2010 ook een nationaal drugspreventiebeleid, gericht op onderzoek, resocialisatie, behandeling en vermindering van het aanbod.

Wat is de praktijk?

In veel gevallen kijkt de lange arm de andere kant op als ze mensen zien blowen of een paar planten in de tuin zien staan. In het Reuzengebergte, de Tatra en het Bohemerwoud is er een ware growcultuur. Al moeten telers daar de helft van hun energie in misleiden en verstoppen steken. Na het niet kunnen pakken van grote wetsovertreders besloot de politie en het openbaar ministerie in 2013 growshops de das om te doen, die daarvoor altijd hun gang hadden kunnen gaan. Veel van die growshops zijn nu ‘hydro-shops’ of ‘indoor-sales’ en hebben officieel niets meer met cannabis te maken.

Praag is over het algemeen een wietvriendelijke stad, ondanks het verdwijnen van growshops en de afwezigheid van een Nederlands coffeeshopsysteem. De meeste cannabis is ‘homegrown’ door Tsjechen en wordt verkocht vanuit nachtclubs, cafés en door dealers. Georganiseerde misdaad van Vietnamese criminelen is een probleem, die meer geven om geld dan om kwaliteit van hun wiet. Ruim 30 procent van de (illegale) kweek is in Vietnamese handen, wat bijzonder is aangezien de Vietnamese gemeenschap in Tsjechië maar 0,7 procent van de bevolking is.

Mediwiet is sinds april 2013 legaal. Artsen mogen patiënten op dit moment maximaal 30 gram per maand voorschrijven, maar medicinale cannabis is voor een groot deel nog onbeschikbaar voor verkoop. Er zijn zes bedrijven die zijn uitgekozen voor de kweek en de verkoop van medicinale cannabisproducten, maar de knoop is nog niet doorgehakt over wie het uiteindelijk gaat produceren. In september 2013 werd er drie (!) gram mediwiet van het Nederlandse Bedrocan geïmporteerd, maar door een fout bij de productregistratie kon dit alsnog niet verkocht worden. Tsjechische patiënten zullen misschien nog lang moeten wachten voordat het plantaardige medicijn beschikbaar is.

Hoe zit het met het gebruikerspercentage van cannabis en andere drugs?

Tsjechië staat bekend als één van de landen met het hoogste aantal cannabisconsumenten van Europa. In februari 2013 publiceerde de nieuwssite Nova dat het aantal jonge wietrokers in Tsjechië snel toeneemt. Het zou gaan om 60.000 mensen tussen de 15 en 34 jaar van de totale bevolking (10,5 miljoen). De cijfers zijn afkomstig van het nationale monitoringscentrum voor drugs en drugsverslaving.

Volgens het EMCDDA wordt er jaarlijks ruim 20 ton cannabis gerookt, 5 miljoen ecstasypillen geslikt, 1 miljoen LSD getript en vijf ton meth verdampt. In het Praagse district Zižkov waar veel artiesten en studenten komen, kun je zowat elke drug krijgen die er bestaat, meldt het Duitse blad Der Spiegel. Cocaïne, ecstacy, LSD, heroïne, ketamine, paddo’s en allerlei amfetamines.

Conclusie

De doe-het-zelf-kweekmentaliteit van de Tsjechen bevalt ons wel. De republiek heeft dan misschien geen coffeeshops, maar het is een redelijk veilig walhalla voor wietliefhebbers vergeleken bij aangrenzende landen. Het is wel een beetje jammer dat er nog niet genoeg voorzien wordt in medicinale cannabis en dat er te veel gekeken wordt naar geklaag van buurlanden. Ons uiteindelijke cijfer is toch een mooie 7,5

Portugal, Israël, Spanje en Canada

Wil je de eerste vier afleveringen van ‘Legaliseren doe je zo?’ nalezen? Dat kan hier:

Legaliseren doe je zo: Portugal

Legaliseren doe je zo: Israël 

Legaliseren doe je zo: Spanje

Legaliseren doe je zo: Canada

 

(advertentie)